|
"Being powerful is like being a lady...
If you have to tell people you are one, then you're not." - Margaret Thatcher |
| CRAVE - EDGE - GRIND - SPICE - TD-3 MO |
|
Słownik -
Porady -
Hz -
Częstotliwość
MIDI - LFO - Tempo (BPM) - VST - Linki |
|
Co to właściwie jest MIDI?
MIDI (Musical Instrument Digital Interface / Cyfrowy interfejs instrumentów muzycznych) to protokół komunikacyjny służący do przesyłania danych muzycznych, a nie dźwięku. MIDI przenosi polecenia: „Zagraj nutę C4 z siłą 100”, „Zwiększ cutoff o 5”, „Zmień preset na numer 7”. Protokół został wprowadzony w 1983 roku przez firmy Roland i Sequential Circuits. Trzech głównych twórców, którzy odegrali fundamentalną rolę w powstaniu i wprowadzeniu standardu MIDI, to: 1. Dave Smith (Sequential Circuits) - uznawany za głównego pomysłodawcę i projektanta technicznego protokołu. 2. Ikutaro Kakehashi (Roland) - inicjator współpracy między amerykańskimi i japońskimi producentami, który zebrał poparcie firm japońskich (Roland, Yamaha, Korg, Kawai). 3. Robert Moog (Moog Music) - który nadał projektowi autorytet i publicznie ogłosił powstanie MIDI, zapewniając mu szybkie przyjęcie w branży. Często wymienia się również inżyniera Cheta Wooda (Sequential Circuits) za wkład techniczny oraz Toma Oberheima (Oberheim Electronics) za udział we wczesnych dyskusjach. Ciekawostką jest to że MIDI był jednym z pierwszych otwartych standardów w branży muzycznej. Producenci, którzy normalnie konkurowali ze sobą, współpracowali, żeby stworzyć wspólny język. Pierwsze urządzenia z MIDI to: Roland Jupiter-6 Sequential Circuits Prophet 600 MIDI łączyło je... kablem DIN 5-pinowym, który wygląda jak od starego joysticka Atari. Mimo że minęło ponad 40 lat, ten sam protokół nadal działa dziś - to jakbyśmy używali USB 1.0 w nowoczesnym MacBooku :)
Co potrafi MIDI 1.0
Obsługuje: - 128 (0-127) komunikatów CC (Control Change / Continuous Control) - Aftertouch, Pitch Bend, Program Change, SysEx - 16 kanałów MIDI 16 kanałów MIDI odnosi się do standardowego limitu liczby niezależnych strumieni danych, które mogą być przesyłane przez pojedynczy kabel lub port MIDI. Kanały MIDI kluczowe informacje: Niezależna kontrola: Każdy z 16 kanałów może sterować innym instrumentem muzycznym (np. syntezatorem, automatem perkusyjnym, modułem brzmieniowym) lub różnymi parametrami w oprogramowaniu (DAW). Typ danych: Dane MIDI to nie dźwięk, lecz cyfrowe instrukcje (protokół komunikacyjny) zawierające informacje takie jak: która nuta ma zostać zagrana, z jaką siłą (velocity), jak długo ma trwać, a także komunikaty sterujące (np. pitch bend, modulation, głośność). Zastosowanie: Dzięki 16 kanałom, pojedynczy kontroler MIDI (np. klawiatura sterująca) lub sekwencer może jednocześnie odtwarzać całą aranżację muzyczną, przypisując np. kanał 1 do pianina, kanał 2 do basu, kanał 10 do perkusji, itd.. Rozszerzenie: Choć standardowy port MIDI DIN-5 ma limit 16 kanałów, można "sztucznie" uzyskać ich więcej, używając wielu fizycznych portów MIDI (np. w interfejsach audio/MIDI z wieloma wejściami/wyjściami) lub poprzez nowoczesne protokoły USB, z których każdy port/połączenie obsługuje własny zestaw 16 kanałów. MIDI Działa przez: DIN-5 USB Bluetooth Sieć (np. RTP-MIDI) Zajmuje bardzo mało danych - dlatego jest świetny do automatyzacji, sterowania i synchronizacji.
MIDI Note Numbers vs MIDI CC - najważniejsze różnice
Przykład działania MIDI Note On: Kiedy naciśniesz klawisz na klawiaturze: Note On, Note Number: 60 (C4), Velocity: 100 instrument zagra dźwięk C4 z siłą 100. Przykład działania MIDI CC: Kiedy przekręcisz pokrętło od modulacji: Control Change, CC Number: 1 (Modulation), Value: 127 instrument doda pełną modulację (np. vibrato lub tremolo). Co mają wspólnego? Oba mają numery od 0 do 127 (ale znaczą co innego!) Oba są częścią protokołu MIDI 1.0 Oba mogą być przesyłane przez USB, Bluetooth, DIN itp. Oba mogą być używane w automatyzacji w DAW Czy można je pomylić? Teoretycznie nie, bo: Klawiatury zwykle wysyłają Note On/Off Pokrętła, pady itp. wysyłają Control Change Ale... W niektórych kontrolerach (np. Launchpad, Akai MPD), pady mogą wysyłać Note lub CC - zależnie od trybu. W DAW może się wydawać, że CC „grają” - bo wpływają na brzmienie - ale nie są nutami!
Ciekawostki i fakty o MIDI 1.0
1. Jest "superlekki" Cały komunikat Note On to tylko 3 bajty - dziś nawet emoji zajmuje więcej! 2. CC74 to domyślny kontroler cutoff filtra Jeśli nie wiesz, jak sterować cutoffem w syntezatorze — spróbuj CC74 - wiele programów to rozpoznaje. 3. MPE (MIDI Polyphonic Expression) Pozwala, by każda nuta miała swój osobny CC, pitch bend i aftertouch Używane w kontrolerach typu: ROLI Seaboard, LinnStrument, Osmose 4. Można sterować MIDI za pomocą... pada do Xboxa Wiele narzędzi umożliwia przypisanie ruchów gałki do komunikatów MIDI! 5. Możesz „zamapować” dowolne urządzenie do MIDI W DAW (np. Ableton, Bitwig, Logic) możesz przypisać MIDI CC do dowolnego parametru: cutoff, delay, głośność, filtr itp. 6. MIDI da się przesyłać przez internet RTP-MIDI, MIDI over Bluetooth, MIDI over IP - zdalna sesja z muzykami na świecie? Proszę bardzo. MIDI to genialna technologia, która mimo że ma już ponad 40 lat, nadal jest kręgosłupem muzyki elektronicznej. Standard MIDI 1.0 był rewolucyjny, ale istnieje prawie 40 lat bez większych zmian, co ograniczało jego możliwości w nowoczesnej produkcji muzycznej.
MIDI THRU BOX / MIDI MERGE
MIDI THRU BOX (Rozdzielacz) Służy do rozdzielania (dystrybucji) jednego sygnału MIDI na wiele wyjść. Cel: Otrzymuje jeden sygnał MIDI IN (np. z UMC1820 lub sekwencera) i tworzy jego identyczne, odświeżone kopie na wszystkich swoich wyjściach OUT. Zastosowanie: Umożliwia równoległe i stabilne sterowanie wieloma instrumentami jednocześnie, bez strat sygnału, które mogłyby wystąpić w długim łańcuchu MIDI THRU. W moim przypadku instrumenty mam podłączone w zwykłe połączenie łańcuchowe (Daisy-Chain) bez MIDI Thru Box. MIDI Chain: 0. AKAI MPK Mini Plus and - UMC1820 USB - PC --- 1. AKAI MPK Mini Plus midi out - UMC1820 midi in 2. UMC1820 midi out - SPICE midi in 3. SPICE midi thru - GRIND midi in 4. GRIND midi thru - EDGE midi in 5. EDGE midi thru - K-2 midi in 6. K-2 midi thru - Crave 1 midi in 7. Crave 1 midi thru - Crave 2 midi in 8. Crave 2 midi thru - TD-3 MO midi in 9. TD-3 MO midi thru - Elektron Model: Cycles midi in Także chcąc zagrać AKAI MPK Mini Plus np. na TD-3 MO, muszę odpalić wszystkie syntezatory w łańcuchu przed nim. Przy użyciu MIDI Thru Box problem znika. Mogę odpalic tylko syntezator na ktorych chce grać, bez potrzeby włączania reszty.
Przykłady urządzeń:
Midi Solutions T8  Thru-12-Main  MIDI MERGE (Sumator) Służy do sumowania (miksowania) sygnałów MIDI z wielu źródeł do jednego wyjścia. Cel: Otrzymuje sygnały z dwóch lub więcej portów MIDI IN (np. z klawiatury sterującej, sekwencera i kontrolera) i łączy je w jeden, spójny strumień danych na swoim wyjściu OUT. Zastosowanie: Jest niezbędny, gdy chcesz, aby np. syntezator był sterowany jednocześnie przez klawiaturę (nuty) i zewnętrzną maszynę perkusyjną (zegar synchronizujący), wysyłając dane do tego samego wejścia MIDI IN syntezatora.
Przykłady urządzeń:
MIDI Merge-4  MIDI Solutions- Quadra Merge V2  Podsumowując: THRU BOX to jeden do wielu (rozsyłanie), a MERGE to wiele do jednego (sumowanie).
MIDI 2.0: Najważniejsze Zmiany
1. Dwukierunkowa Komunikacja (MIDI-CI) Najważniejsza zmiana to przejście z jednokierunkowej komunikacji ("Monolog") na dwukierunkową ("Rozmowa"). MIDI-CI (Capability Inquiry): Umożliwia urządzeniom negocjowanie i automatyczne informowanie się nawzajem o swoich możliwościach (np. "Jestem MIDI 2.0", "Mam 16 pokręteł", "Moje pokrętło modulacji nazywa się 'Wobble'"). Oznacza to, że konfiguracja sprzętu jest automatyczna (Plug-and-Play). 2. Wysoka Rozdzielczość (Increased Resolution) Poprawia ekspresję i precyzję, eliminując słynne "schodkowanie" dźwięku (ziarnistość) z MIDI 1.0. W MIDI 1.0 większość danych (jak głośność czy ruch kontrolerów) miała rozdzielczość tylko 7-bitową (128 kroków, od 0 do 127). W MIDI 2.0 rozdzielczość kontrolerów wzrosła do 32-bitów (ponad 4 miliardy kroków). Oznacza to ultraszybką i płynną kontrolę, która jest nieodróżnialna od analogowej. 3. Ekspresja Polifoniczna (MIDI Polyphonic Expression - MPE) MPE, które jest teraz formalnie częścią specyfikacji MIDI 2.0, pozwala na niezależną kontrolę parametrów (pitch bend, wibrato, filtr) dla każdej pojedynczej nuty, a nie tylko dla całego kanału. Dzięki temu możliwe jest osiągnięcie ekspresji bliskiej instrumentom akustycznym, np. jednoczesne podciąganie struny tylko dla jednej nuty w akordzie, podczas gdy inne pozostają niezmienione. 4. Ulepszona synchronizacja (Jitter Reduction) Poprawia synchronizację instrumentów. MIDI 2.0 wprowadza mechanizmy redukujące błędy czasowe, co jest kluczowe dla sekwencerów i maszyn perkusyjnych, zapewniając ich idealne zgranie w czasie.
Podsumowanie i przyszłość
MIDI 2.0 jest zaprojektowane jako wstecznie kompatybilne z MIDI 1.0. Oznacza to, że nowy sprzęt może pracować ze starym sprzętem, automatycznie przełączając się na protokół 1.0, jeśli stary sprzęt nie obsługuje 2.0. Implementacja: Standard jest już wdrażany przez wielu wiodących producentów. Łączność: MIDI 2.0 jest zaprojektowane głównie do transmisji przez nowoczesne protokoły, takie jak USB (MIDI over USB) i Ethernet (MIDI over IP), choć nadal może używać tradycyjnych 5-pinowych złączy DIN dla kompatybilności. MIDI 2.0 to nowa, "rozmowna" era cyfrowej kontroli, która przenosi ekspresję i łatwość użytkowania instrumentów na zupełnie nowy poziom.
Co obsluguje MIDI 2.0
Adaptacja standardu MIDI 2.0 jest procesem ciągłym i trwa od momentu jego oficjalnej premiery (styczeń 2020), jednak coraz więcej produktów, zwłaszcza tych wprowadzanych na rynek od 2023 roku, ma wbudowaną pełną lub częściową obsługę. Poniżej lista najważniejszych przykładów sprzętu (szczególnie klawiatury sterujące) i oprogramowania DAW, które obsługują standard MIDI 2.0 lub są na niego gotowe: 1. Klawiatury i Syntezatory Hardware (Sprzęt) W pierwszej kolejności MIDI 2.0 było wdrażane w klawiaturach sterujących, ponieważ to one najwięcej zyskują na wysokiej rozdzielczości kontroli i dwukierunkowej komunikacji (automatyczne mapowanie). Native Instruments - Kontrol S-Series MK3 Korg - Keystage (49 / 61) Roland A-88MKII 2. Oprogramowanie (DAW i Systemy Operacyjne) MIDI 2.0 jest protokołem na poziomie systemowym, więc jego pełne wykorzystanie zależy od wsparcia ze strony systemów operacyjnych i oprogramowania DAW. Apple macOS (od Monterey/Ventura) Apple - Logic Pro Steinberg - Cubase 13 / Nuendo 13 MultitrackStudio Ważna uwaga: Wiele starszych syntezatorów i klawiatur może teoretycznie zyskać obsługę MIDI 2.0 poprzez aktualizację firmware (jeśli mają wystarczającą moc obliczeniową i łączność USB), ale decyzja o takiej aktualizacji zależy od producenta. W praktyce pełne wsparcie 2.0 będzie pojawiać się głównie w nowo projektowanym sprzęcie.
Różnice MIDI 1.0 / MIDI 2.0
MIDI CC, które MOŻNA dowolnie przypisywać („assignable”)
W praktyce wszystko, co nie jest zarezerwowane, może być wykorzystane do dowolnych efektów i parametrów. Najczęściej producenci syntezatorów i DAW używają CC 20-31 oraz CC 70-79 jako w pełni swobodnie konfigurowalne. CAŁKOWICIE DOWOLNE (brak domyślnego znaczenia). Możesz je podpiąć do czegokolwiek, np. cutoff, delay feedback, reverb mix, distortion, FM amount itd.: CC 20-31 CC 32 (LSB Bank Select - praktycznie rzadko używany, często reassignowalny) CC 70-79 (częściowo sugerowane, ale prawie zawsze wolne do użycia) CC 85-90 CC 102-119 To są CC, które w większości syntezatorów, wtyczek i DAW służą jako „User assign”.
MIDI CC, których NIE ZMIENIASZ (są zarezerwowane)
Te komunikaty mają konkretne funkcje w standardzie MIDI i nie powinno się ich „przebijać”, bo powoduje to konflikty: Najważniejsze zarezerwowane CC (stałe funkcje) | CC | Funkcja | Dlaczego nie zmieniamy | | ------- | -------------------- | ------------------------------ | | 0 | Bank Select MSB | Standardowa zmiana banku | | 1 | Modulation Wheel | Kluczowy kontroler mod | | 2 | Breath Control | Kontrolery wind/expressive | | 4 | Foot Controller | Ważny dla pedal FX | | 5 | Portamento Time | Funkcja podstawowa | | 6 | Data Entry | Edycja parametrów NRPN/RPN | | 7 | Channel Volume | PODSTAWOWA głośność | | 10 | Pan | Panorama | | 11 | Expression | Podgłośnienie, efektowy gain | | 32 | Bank Select LSB | powiązany z CC0 | | 38 | Data Entry LSB | NRPN/RPN | | 64 | Sustain Pedal | Nienaruszalny | | 65 | Portamento On/Off | Standard | | 66 | Sostenuto | Pianowe | | 67 | Soft Pedal | Pianowe | | 98-101 | NRPN/RPN | Zarezerwowane | | 120-127 | All Notes Off, Reset | Krytyczne komunikaty systemowe |
MIDI CC „pół-zarezerwowane” (lepiej nie ruszać, ale można jeśli producent pozwala)
Te teoretycznie mają określoną funkcję, ale w praktyce instrumenty często pozwalają na ich zmianę: | CC | Oznaczenie | Uwagi | | ------- | --------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------------- | | 12 - 19 | General Purpose Controllers | Wiele syntezatorów pozwala przypisać | | 71 | Resonance | Często mapowalne, ale „domyślnie filtr” | | 74 | Filter Cutoff | Najbardziej standardowy CC dla cutoff - ale DAWy i syntezatory pozwalają go przepisać | | 91 | Reverb Level | DAWy często pozwalają na reasign | | 93 | Chorus Level | Podobnie |
Ultra-proste podsumowanie
MOŻESZ DOWOLNIE PRZYPISYWAĆ:
NIE POWINIENEŚ ZMIENIAĆ:
|
| MIDI CC |
|---|
| CC | Nazwa (typowa) | Krótki opis / funkcja | | --: | ---------------------------------- | ------------------------------------------------------------------------------ | | 0 | Bank Select (MSB) | Wybór banku programów (MSB). | | 1 | Modulation Wheel | Modulation — zwykle vibrato/parametr ekspresji. | | 2 | Breath Controller | Kontroler oddechowy. | | 3 | Undefined | Niezdefiniowane / wolne dla producentów. | | 4 | Foot Controller | Kontroler nożny (pedal). | | 5 | Portamento Time | Czas portamento (glide). | | 6 | Data Entry (MSB) | Wejście danych (MSB) — używane z RPN/NRPN. | | 7 | Channel Volume | Głośność kanału (Master volume). | | 8 | Balance | Balans L/R (MSB). | | 9 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 10 | Pan | Panoramowanie L/R (MSB). | | 11 | Expression Controller | Ekspresja (dodatkowa kontrola głośności). | | 12 | Effect Control 1 | Sterowanie efektami — efekt 1 (zależne od urządzenia). | | 13 | Effect Control 2 | Sterowanie efektami — efekt 2. | | 14 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 15 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 16 | General Purpose Controller 1 | Ogólny kontroler 1 (GP1). | | 17 | General Purpose Controller 2 | Ogólny kontroler 2 (GP2). | | 18 | General Purpose Controller 3 | Ogólny kontroler 3 (GP3). | | 19 | General Purpose Controller 4 | Ogólny kontroler 4 (GP4). | | 20 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 21 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 22 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 23 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 24 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 25 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 26 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 27 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 28 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 29 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 30 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 31 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 32 | Bank Select (LSB) | LSB do Bank Select (razem z CC0 MSB). | | 33 | Modulation Wheel (LSB) | LSB dla Modulation. | | 34 | Breath Controller (LSB) | LSB dla Breath controller. | | 35 | Undefined (LSB) | Niezdefiniowane (LSB). | | 36 | Foot Controller (LSB) | LSB dla Foot controller. | | 37 | Portamento Time (LSB) | LSB dla Portamento time. | | 38 | Data Entry (LSB) | LSB dla Data Entry. | | 39 | Channel Volume (LSB) | LSB dla Channel Volume. | | 40 | Balance (LSB) | LSB dla Balance. | | 41 | Undefined (LSB) | Niezdefiniowane (LSB). | | 42 | Pan (LSB) | LSB dla Pan. | | 43 | Expression (LSB) | LSB dla Expression. | | 44 | Effect Control 1 (LSB) | LSB dla Effect Control 1. | | 45 | Effect Control 2 (LSB) | LSB dla Effect Control 2. | | 46 | Undefined (LSB) | Niezdefiniowane (LSB). | | 47 | Undefined (LSB) | Niezdefiniowane (LSB). | | 48 | General Purpose Controller 1 (LSB) | LSB GP1. | | 49 | General Purpose Controller 2 (LSB) | LSB GP2. | | 50 | General Purpose Controller 3 (LSB) | LSB GP3. | | 51 | General Purpose Controller 4 (LSB) | LSB GP4. | | 52 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 53 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 54 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 55 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 56 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 57 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 58 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 59 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 60 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 61 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 62 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 63 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 64 | Damper Pedal (Sustain) | Sustain on/off (0..63 off, 64..127 on). | | 65 | Portamento On/Off | Włączenie portamento (on/off). | | 66 | Sostenuto Pedal | Sostenuto pedal (on/off). | | 67 | Soft Pedal | Soft pedal (on/off). | | 68 | Legato Footswitch | Legato footswitch (on/off). | | 69 | Hold 2 | Hold 2 / alternate hold. | | 70 | Sound Controller 1 | Sound Controller 1 (różne znaczenia; często „Sound Variation”). | | 71 | Sound Controller 2 | Sound Controller 2 (np. Timbre / Harmonic Content). | | 72 | Sound Controller 3 | Sound Controller 3 (np. Release Time). | | 73 | Sound Controller 4 | Sound Controller 4 (np. Attack Time). | | 74 | Sound Controller 5 | Sound Controller 5 (np. Brightness / Filter cutoff). | | 75 | Sound Controller 6 | Sound Controller 6 (zarezerwowane / producent). | | 76 | Sound Controller 7 | Sound Controller 7. | | 77 | Sound Controller 8 | Sound Controller 8. | | 78 | Sound Controller 9 | Sound Controller 9. | | 79 | Sound Controller 10 | Sound Controller 10. | | 80 | General Purpose Controller 5 | GP controller 5. | | 81 | General Purpose Controller 6 | GP controller 6. | | 82 | General Purpose Controller 7 | GP controller 7. | | 83 | General Purpose Controller 8 | GP controller 8. | | 84 | Portamento Control | Kontrola portamento (np. toggle / parametr). | | 85 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 86 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 87 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 88 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 89 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 90 | Effects 1 Depth | Głębokość efektu 1 (np. Reverb send). | | 91 | Effects 2 Depth | Głębokość efektu 2 (np. Tremolo/Chorus). | | 92 | Effects 3 Depth | Głębokość efektu 3. | | 93 | Effects 4 Depth | Głębokość efektu 4. | | 94 | Effects 5 Depth | Głębokość efektu 5. | | 95 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 96 | Data Increment | Data Increment (używane z NRPN/RPN). | | 97 | Data Decrement | Data Decrement (NRPN/RPN). | | 98 | NRPN LSB | NRPN parameter number LSB (Non-Registered Parameter Number). | | 99 | NRPN MSB | NRPN parameter number MSB. | | 100 | RPN LSB | RPN parameter number LSB (Registered Parameter Number). | | 101 | RPN MSB | RPN parameter number MSB. | | 102 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 103 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 104 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 105 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 106 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 107 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 108 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 109 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 110 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 111 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 112 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 113 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 114 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 115 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 116 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 117 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 118 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 119 | Undefined | Niezdefiniowane. | | 120 | All Sound Off | Natychmiast wycisza wszystkie dźwięki (bez uwzględnienia release). | | 121 | Reset All Controllers | Resetuje wszystkie kontrolery do wartości domyślnych. | | 122 | Local Control On/Off | Włącza/wyłącza lokalne (klawiatura→silnik) sterowanie. | | 123 | All Notes Off | Wyłącza wszystkie przytrzymane nuty (pozwala na release). | | 124 | Omni Mode Off | Wyłącza Omni Mode (przyjmowanie tylko na przypisanym kanale). | | 125 | Omni Mode On | Włącza Omni Mode (przyjmuj na wszystkich kanałach). | | 126 | Mono Mode On (with Poly Off) | Mono mode on — zazwyczaj ustawia liczbę głosów mono (wartość = liczba głosów). | | 127 | Poly Mode On (with Mono Off) | Poly mode on — przywraca tryb polifoniczny. | |