|
“You only live once, but if you do it right, once is enough.” - Mae West |
| CRAVE - EDGE - GRIND - SPICE - TD-3 MO |
|
Słownik -
Porady -
Hz -
Częstotliwość
MIDI - LFO - Tempo (BPM) - VST - Linki |
|
Co to jest LFO? LFO = Low Frequency Oscillator czyli oscylator niskiej częstotliwości. To po prostu powolne drganie, które NIE służy do tworzenia dźwięku, tylko do poruszania jakimś parametrem w syntezatorze. Zamiast kręcić gałką ręką — LFO "kręci" nią automatycznie za Ciebie. 1. Dlaczego LFO nie słyszymy? Ludzkie ucho słyszy dźwięki w zakresie częstotliwości od 20 Hz do 20 000 Hz (czyli 20 kHz / kiloherców). Jest to teoretyczny pełny zakres słyszalności, który dotyczy głównie młodych ludzi o nieuszkodzonym słuchu. Poniżej 20 Hz są to infradźwięki, niesłyszalne dla człowieka (choć przy wysokim natężeniu mogą być odczuwalne jako wibracje). Powyżej 20 000 Hz są to ultradźwięki, również niesłyszalne. Normalne oscylatory grają np. 100 Hz, 500 Hz, 3000 Hz — to da się słyszeć. LFO działa zwykle od: 0.01 Hz do ok. 20 Hz 1 Hz = jedno powolne "falowanie" na sekundę 0.1 Hz = jedno falowanie na 10 sekund 10 Hz = bardzo szybkie falowanie, które już może "drżać", ale nadal nie brzmi jak nuty Dlatego LFO jest zbyt wolne aby być słyszalnym jako dźwięk, ale wystarczająco szybkie, żeby modulować parametry. Wszystkie informacje o Hz znajdziesz tutaj 2. Co może modulować LFO? LFO jest jak automatyczna ręka do kręcenia gałkami. Może modulować absolutnie każdy parametr: Najczęściej: filtr (cutoff) → efekt WOW-WOW-WOW / otwieranie i zamykanie pitch → wibrato amplitudę (głośność) → tremolo pulsację PWM → efekt "chorusowy" panning (lewa/prawa) → efekt falowania w stereo FM amount → zmiana ostrości barwy mix efektu → efekt "przypływ/odpływ" W modularach (np. Crave, K-2) LFO może sterować wszystkim, co przyjmuje CV (Control Voltage). 3. Najważniejsze elementy LFO ✔ Rate / Speed - Prędkość LFO: wolne (0.1 Hz) → powolne, ambientowe falowanie średnie (2-5 Hz) → klasyczne modulacje szybkie (10-20 Hz) → drżenia, efekty FM ✔ Amount / Depth - Jak mocno LFO wpływa na parametr. mała głębokość → subtelne falowanie duża głębokość → mocne "pompowanie", wah-wah, chaos ✔ Waveform (kształt fali LFO) - Tak samo jak w audio, ale LFO używa kształtów do modulacji, nie do grania. Najważniejsze kształty fal: SINUS / SIN płynne falowanie idealne pod wibrato, tremolo, ambient TRIANGLE /TRI też płynne, ale bardziej liniowe świetne do filtrów i PWM SAW (piła w górę lub dół) powolny wzrost + nagły spadek efekt "ciągłego narastania" SQUARE / SQU on/off rytmiczne przełączanie efekt "trill", "robotyczne skoki" RANDOM / SAMPLE & HOLD chaotyczne lub pół-losowe skoki synteza w stylu R2D2, eksperymenty, generatywne patche 4. Jak działa LFO na parametry? Wyobraź sobie gałkę filtra ustawioną na 50%. Jeśli dasz na nią LFO trójkąt: filtr otwiera się i zamyka w górę-w dół-w górę-w dół płynnie, cyklicznie Jeśli dasz LFO kwadrat (Square): filtr będzie skakał: 50% → 100% 100% → 50% bez niczego pomiędzy Jeśli dasz LFO losowy (Random): filtr będzie przeskakiwać co chwilę w inne miejsce LFO dodaje lub odejmuje napięcie od parametru — w modularach CV, w syntezatorach wirtualnych wartość cyfrową. 5. LFO SYNC — czemu to ważne w elektronice LFO może działać: ✔ W trybie free-run (wolne) nie synchronizuje się z BPM działa jak analogowa fala super do ambientu i organicznych ruchów ✔ W trybie sync (synchronizowane z tempem) np. 1/2, 1/4, 1/8, 1/16… modulacja idealnie w rytmie nie rozjeżdża się z beatem 6. LFO — modulacja LFO Możesz mieć: LFO1 modulujące głębokość LFO2 LFO modulujące tempo innego LFO LFO sterujące kształtem fali innego LFO LFO do losowania wartości losowych w Sample & Hold To zaczyna budować kompleksowe, organiczne, generatywne syntezy. 7. Użycia LFO w praktyce — przykłady ✔ Wibrato (pitch) LFO → Pitch fala: sinus amount: mały rate: 5-7 Hz ✔ Tremolo (głośność) LFO → VCA fala: sinus lub kwadrat rate: 4-10 Hz ✔ Wah-wah automatyczny (filtr) LFO → VCF cutoff fala: trójkąt rate: 1 Hz ✔ Efekt analogowego driftu (taniec oscylatorów) LFO → Pitch fala: bardzo wolna rate: 0.02-0.1 Hz amount: bardzo mały ✔ Rytmiczne przeskoki LFO → filtr fala: kwadrat sync: 1/8 8. Jak to wygląda w sprzęcie (Crave, Grind, K-2) Instrumenty mają LFO OUT dostępne jako CV, czyli: LFO TRI OUT (trójkąt) LFO SQU OUT (kwadrat) często zakres -5 V do +5 V Możesz to podać na: VCF CUTOFF IN → automatyczne filtrowanie OSC FM IN → FM modulacja VCA CV IN → tremolo OSC MOD → modulacja kształtu MIX1 / MIX2 → automatyczne blendowanie sygnałów TEMPO → zmiana tempa sekwencera tiny LFO NOISE LEVEL → modulacja szumu 9. Najważniejsza zasada LFO LFO nie tworzy dźwięku. LFO porusza czymś, co tworzy dźwięk. To automat do kręcenia gałkami. |